Stopy metalu trafiały z Eurazji na Alaskę kilkaset lat przed kontaktem z Europejczykami
9 czerwca 2016, 11:19Dwa artefakty z brązu ołowiowego, które znaleziono w północno-zachodniej Alasce, stanowią pierwszy dowód na to, że kompozyty metalowe/metal z Azji docierał do prehistorycznej Ameryki Północnej, nim pod koniec XVIII w. doszło do stałego kontaktu z Europejczykami.
![](/media/lib/332/n-geny-cd3b5b28fd9550d11642318e53153e3c.jpg)
Polska od neolitu po epokę brązu: ciągłość genetyczna ludności z południa kraju
3 maja 2020, 17:08Ludzie zamieszkujący południe Polski w neolicie byli blisko spokrewnieni z populacją z okresu epoki brązu. Doktor Anna Juras wraz z zespołem z Uniwersytetu Adama Mickiewicza przeprowadziła analizy genetyczne 150 kości 80 osób żyjących w epoce brązu.
![](/media/lib/28/czaszka-z-british-museum-a73e9ed480c63725bb529e9edb35db6c.jpg)
Fałszywe czaszki
29 maja 2008, 14:28Od niedawna w kinach można oglądać kolejną część przygód Indiany Jonesa w Królestwie Kryształowej Czaszki. Choć dwa wydarzenia zbiegły się w czasie, premiera filmu raczej nie zainspirowała naukowców, którzy po przeanalizowaniu cech kryształowych artefaktów twierdzą, że są one fałszywe (Journal of Archaeological Science).
![](/media/lib/448/n-brazyzbeninu1-0be53540d0603b569d256f22f1bdeb02.jpg)
Słynne brązy z Beninu wytwarzano z metalu pochodzącego z Nadrenii
11 kwietnia 2023, 12:21Brązy z Beninu są jednymi z najwspanialszych przykładów sztuki afrykańskiej. To tysiące metalowych plakietek i rzeźb, które w przeszłości zdobiły pałac królewski w Królestwie Beninu (obecnie stan Edo w Nigerii). Są tak doskonałe, że gdy dotarły do Europy spotkały się z niedowierzaniem. Sądzono, że jest niemożliwe, by ludy Afryki wytwarzały sztukę o tak wysokiej jakości. Teraz okazuje się, że głównym źródłem materiału, z którego powstawały zabytki pomiędzy XV a XVIII wiekiem były... dzisiejsze Niemcy.
![](/media/lib/91/n-neandertalczyk-f6e0774ebaa05a107b79c841d2af4333.jpg)
Umiejętność szycia ocaliła Homo sapiens
8 sierpnia 2016, 14:44Uczeni z kanadyjskiego Simon Fraser University znaleźli dowody sugerujące, że Homo sapiens przetrwał epokę lodową, gdyż wynalazł rodzaj kurtki z kapturem. Sztuka ta nie udała się neandertalczykom, przez co nie mogli oni odpowiednio się ogrzać.
![](/media/lib/411/n-fatu-hiva-f94cc0e2762169c4bcedae90b9a1e4cb.jpg)
Do kontaktu pomiędzy Polinezyjczykami a Indianami doszło przed zasiedleniem Wyspy Wielkanocnej
9 lipca 2020, 11:32Naukowcy od dawna spierają się, czy przed Kolumbem dochodziło do kontaktów pomiędzy mieszkańcami Ameryki a Polinezji. Zwolennicy hipotezy o kontakcie zwracali uwagę na istnienie w polinezyjskim zapisie archeologicznym roślin, występujących jedynie w Amerykach. Słynny Thor Heyerdahl sugerował, że ludzie z Ameryki Południowej zasiedlili wschodnią Polinezję i Wyspę Wielkanocną. Przeprowadzone dotychczas badania genetyczne dawały sprzeczne wyniki.
![](/media/lib/30/lysiczka-lancetowata-63b91096cde0b018b79e4d791fbb5789.jpg)
Grzybki na depresję
2 lipca 2008, 10:22Efekty działania psylocybiny, czyli psychodelicznego alkaloidu z rodziny tryptamin, który występuje w wielu gatunkach grzybów psylocybinowych, zwanych też magicznymi, utrzymują się przez ponad rok. Amerykańscy badacze uważają, że można to wykorzystać zarówno w leczeniu uzależnień, jak i podczas działań o charakterze paliatywnym, np. w stanach lękowych czy depresyjnych towarzyszących nowotworom (Journal of Psychopharmacology).
![](/media/lib/560/n-figurki-56659d88dac7a4ee93b3e1a7f40fea1b.jpg)
Niezwykła ofiara przy Templo Mayor w Tenochtitlanie. Aztekowie zdobyli zabytkowe figurki
30 sierpnia 2023, 10:52Archeolodzy pracujący przy Projekcie Templo Mayor odkryli dar ofiarny z czasów Montezumy I Ilhuicaminy (zm. w 1469 r.). Dar to kamienna skrzynia z 15 antropomorficznymi rzeźbami, koralikami z zielonego kamienia, muszlami i koralowcami. Figurki wykonano w stylu mezcala z północnej części dzisiejszego stanu Guerrero. Specjaliści sądzą, posiłkując się przy tym źródłami historycznymi, że Aztekowie zdobyli figurki po podbiciu tego regionu
Ameryki zasiedlono inaczej, niż sądzimy
11 sierpnia 2016, 09:31Pojawiła się nowa hipoteza dotycząca drogi kolonizacji obu Ameryk. DNA roślin i zwierząt znalezione pod dwoma kanadyjskimi jeziorami przeczą dotychczasowej hipotezie mówiącej, że pierwsi ludzie przybyli do Ameryki podróżując przez wolny od lodu korytarz rozciągający się od Alaski po Montanę.
![](/media/lib/423/n-belt-35848fef4a1f14e6faf60e9068c10e70.jpg)
Średniowieczne bełty do kuszy i... wanna - odkrycia polskich archeologów w największym jeziorze Bornholmu
29 września 2020, 14:01Cztery średniowieczne bełty do kuszy wraz z fragmentami drewnianych promieni odkryli warszawscy archeolodzy w czasie badań jeziora Hammersø - największego naturalnego zbiornika na Bornholmie. W jego centralnej części spoczywała też zatopiona... wanna. Do znaleziska doszło we wrześniu w okolicy zamku Hammershus, który położony jest w północno-zachodniej części wyspy.